Poemas de Nurduran Duman (Turquía). Traducción de Frances Simán
Nurduran Duman (Turquía)
Traducción de Frances Simán
EL LADO MARÍTIMO DEL MUNDO
El presente está también en su lugar. El jardinero y la ninfa
es extraño pero me dieron un viejo paseo
ahora veo el lado marítimo del mundo
estoy inclinada y bebo risas que han sido lanzadas a la palma de mis manos
tu cara me amará
tus manos son ahora más y más y más pájaros
la alegría de verte es como un niño que corre
besas las cicatrices con forma de flores que se derraman sobre mi frente
cada carta escrita es una dolencia febril
me abro a lo que oyes a las nubes que escuchas
desde cuándo y cómo este espejo dentro de ti está reflejando mis ojos
me visto como me miras tú
cuando se cuenta y termina la historia los bordes de sus ojos se arrugan
la cara de la nube se está haciendo vieja, tirando de la cortina de encaje
la montaña es una mano, la niebla es ahora otra cosa otra cosa
TETERA
Me mezclé con las calles arrancadas de tus raíces, ya no soy un capullo,
el camino se acorta, un pequeño brote
con mis anhelos hundidos soy un té un poco rojo sangre, un amante
menor
madre, ven a envolver mis brotes, recógeme y méteme en la casa,
elévame a la ventana con las vibraciones de tu canto, adereza con albahaca
endúlzame, remuéveme con tu mano, haz que la casa me beba madre
salí de la calle, soy un gélido pétalo, mi sudor está fatigado
recuperé mis sentimientos perdidos, estoy un poco vacía, una separación completa,
soy un techo pequeño, un pequeño pórtico, no soy más un capullo
desgarrado
madre, ven a sacudir mi polvo, enróllame en tu pecho,
levántame de nuevo con cartas y nanas, ponme a dormir tres días y sus noches
acuéstame en la vida ante tus ojos madre
esparce un grueso interior sobre mí
EL RÍO
¿Es la prisa de los pájaros
o las nubes bailan?
La superficie es vidrio escarchado.
¡Escucha! Los sonidos construyen su puente en el parque lunar; entre ayer y más tarde, de palabras a frou frou’s. Los sonidos toman sus lugares -en el agua, en los árboles; grabados para siempre en el espacio como ondas de radio. Tenemos la habilidad de no escuchar. Pero si escuchamos no tenemos que oír.
La ciudad se hace más alta.
Los amarillos fluyen con el barco,
pájaros chocan con ventanas.
La ciudad ama sus nubes, pero las nubes no son los malos en esta historia de vida. Tampoco es el sol, aunque le toma días abrirse paso. ¿Tiene sonido la sonrisa del sol?
Se restaura el amor a los vitrales
esperando la melodía de los vientos.
Los barcos de papel revolotean en los techos.
PONGAMOS UN CIELO ALLÁ
es posible, sin ser las luces de neón de los rascacielos,
derramar luz como relámpago en tu camino, igual
al gato al lagarto a la calle a la pradera, es posible al humano
nuestro interior siempre vuelve a las estrellas que cuentan ese fragmento,
no es motivo para estar conectado y no separado de esto y del más allá
tu piel se oscurece amarilleando la camisa, la blanqueadora camisa
de magia de alegría qué más para los humanos el mundo se dispersa
HABILIDAD
La luz choca con la flor si hay un ojo el color se forma
si no hay ojo está siendo, devenir se vuelve solamente
si no hay oreja deja que la hoja cruja
el sonido es sólo ser, el eco espera a la montaña
el perfume desea inhalar para discernir/adivinar el nombre la reputación
la membrana vuela de las membranas, el conocimiento de piel con piel
el humano es el invitado del mundo
ella es el valor agregado, talentos individuales
el mismo amante
VACUNA DE POESÍA EN LOS BRAZOS DE LA VIDA
Para Li Bai
para nosotros ellos tal vez son pérdida
pero quizá no para los cangrejos
los poemas que Li Po escribió y tiró al agua.
¿no es suficiente el placer del poeta al ver la alegría
de la luna, leyendo poemas primero a los peces?
las aves acuáticas son como traductores
siempre ocupados llevando versos a lugares lejanos
cuando los corales intentan ser poetas
la rana muestra su lápiz
y dice que será un crítico
rana curiosa
ENTENDIMIENTO
te retiras cuando el rompecabezas está resuelto
cuando la imagen está pintada
cuando el poema está carbonizado
sueltas tu cuerda, caen las aguas
los pozos parten hacia los polos
el hielo pone al mundo de espaldas
y se aloja en el cactus
la derecha cruza a la izquierda y la ecuación está equilibrada
la izquierda puede ser mayor o igual que la derecha
completas tu oración
dices tu acertijo
y te has marchado
EL LENGUAJE DEL MAR Y LA LITERATURA
El mar es mi piel, escúchame
robé la desembocadura del arroyo, los istmos
son arenas insondables, desperté aguas profundas,
la ensenada descansa en tu pendiente
mi sombra es un alga, la vena verde una incisión
beso la nube y soplo hacia la piedra
soplo bolsas de aguas negras y vertederos,
cuando escuches, tu oído será sanado:
tu voz interior está herida
acepta todos los lagos,
las lilas y la risa
al parecer he tejido un nuevo atlas
hacen falta dos ríos, no te preocupes por ellos
despliégame. Lee. Luego lánzame una flecha.
TEJIDO DE COLORES
El atardecer, enredado por la mañana en el cabello del amante
se pasea en las hebras rojas de la luz
porque cada flecha surge del alba
y el ocaso es tejido desde el mediodía hasta el placer
desde la tristeza hasta la noche… un opuesto, un rostro
todos saben que compartir es sagrado
si las hojas y los juicios no se marchitan, entonces la muerte
es un jardín frondoso, su recompensa infinita
la gente se evapora del agua hirviendo hacia el rostro del cielo
pintándolo de azul para que llueva
quien siembra un árbol se vuelve inmortal
hay gente que ama la lluvia y también hay gente que no sabe cómo amar
ENCAJE
¿Cómo despierta el ciervo a beber agua
si la grulla está en el sueño?
¡Una pizca de sal para el amor! tan dulce sobre las piedras preciosas
herrero ciego, cobrero calvo, ceramista enloquecido…
Deja que alguien venga de la nada y haga del corazón un río
torno caliente, cobre venenoso
la arcilla está cocida pero no levada
hermano: ¿cómo te endulzas?
en tus tierras ha llovido
la fragancia será liberada con el tiempo
cuando venga el día las letras
se curvarán en sus líneas
ese momento en que el lápiz toca el papel,
momento por momento el plomo deja huella
¿y los humanos? ¿cómo andan su camino?
mira su rostro: ¿el agua?
TENEMOS NUESTRO CIELO
A las palabras de Miró – en formas, colores
En un sueño, en otro sueño
una puerta se abre y se cierra: una estrella,
ángulos profundos cortados y cosidos ligeramente
por una aguja invisible en los pliegues del cielo
tenemos nuestro propio cielo
barcos hechos de ojos, alas de pestañas
al encontrarse las miradas, volamos
estamos practicando la risa
los otros desafíos de la vida
EL CIELO SE POSÓ SOBRE EL LAGO
El cielo se posó sobre el lago, las nubes son alfombras voladoras
nos preparamos para dar un paseo en la luna
y marchar sobre su danza, agua y tiempo
flota un borde de hidrógeno que susurra
pasa a nuestro lado por nuestras cabezas. Amanece.
Despertamos y sobre nosotros pasa de la canela al azul del diamante de las abejas
hemos sido bendecidos con campos y jardines en la seda de la tierra
también nosotros estamos aprendiendo a cultivar: la luz
PIEDRA PULIDA
Qué suerte tener cuadernos y libros, también un neceser
y tantas plumas para cambiar cuando te aburras de la pluma con que escribes.
En vez de escribir sobre ti, escribe sobre quien tienes miedo ser. ¡Tanta ansiedad!
Puedes olvidar el jugo de la uva o si tu higo es lechoso
mejor sería regresar a la caza, antes de la agricultura
el columpio se balancea entre lo salvaje y la razón
desde ahí aclamas la pelea: has apostado tu lado femenino
vas ganando uno a nada, pero no te confíes tanto
la luz siempre viaja a través del tiempo, y el tiempo lo cura todo
a veces, el mal fluye en ti
dünyanın su tarafı
Bugün de yerli yerinde. bahçeci periyle
tuhaf ama bana eski bir yürüyüş hediye ettiler
dünyanın su tarafına bakıyorum şimdi
eğilip içiyorum avuçlarıma kahkahalar atıyor
beni sevmeye gidiyor yüzün
ellerin şimdi daha mı fazla daha fazla kuşlar
koşuyor sana bakmanın sevinci ne çok çocuk
ağzından yaprak yaprak suçiçeği dökülüyor alnıma
harf harf düşülen bir ateşli hastalık
duyduğuna açılıyorum dinlediğin hangi bulutsa ona
gözlerimi alıyor ne zamandır nasıl içinde bu ayna
kendimi beni gördüğünle giyiniyorum
anlatıp bitirince öyküsünü kırışıyor göz kenarları
yaşlanıyor yüzü bulutun, dantel perdesini çekiyor
dağ bir el, sis artık başka bir şey başka bir şey
çaydan
sokağa karıştım kökünden sökük goncayım artık
yol kenarı azıcık, bir az tomurcuk
dibe çökmüş özlemlerimle tavşan kanı biraz, az bir
âşık
anne gel sar çıvgınlarımı, topla beni eve katla
camdaki şarkınla demle beni, fesleğenlerle süsle
beni şekerle, karıştır elinle ev içir bana anne
sokağa çıktım soğuk çalan taçyaprağıyım terim yorgun
geri çekilmiş özlemlerle biraz boşluğum, bir çok ayrılık
biraz çatı biraz saçak altıyım, kopuk dökük goncayım
artık
anne gel silkele tozumu, dür beni göğsüne katla
yine büyüt harfle ninniyle, üç gün üç gece uyut
beni hayatta yatır anne gözünün önüne
kalın bir ev içi ser üstüme
nehir
kuş telaşı mı
ya da bulutların dansı?
yüzey buzlu cam
Dinle! Sesler köprülerini kuruyor lunaparkta; dün ile sonra arasında, sözcüklerle hışırtılar. Sesler yerlerini alıyor, suyun içinde ağaçların üstünde; radyo dalgaları gibi sonsuza kayıtlı uzayda. Dinlemeyebiliriz istemezsek. Ama işitmek zorunda olmayız dinlersek.
şehir uzuyor
camlara vuran kuşlar
bin bir sarı tekneyle akan
Şehir bulutlarını seviyor, ama bulutlar kötü kahramanı değil bu hayat hikâyesinin. Güneş de değil, günler alsa da geri gelmesi. Güneşin gülümsemesinin de var mı sesi?
elden geçirilmiş vitrayda aşk
rüzgârın akordunu bekleyerek
kâğıttan gemiler çatılar
pır pır
şuraya da bir gök koyalım
mümkün mü neon lambası olmadan gökleri delenlerin
ışığını saçabilmek şimşek gibi gittiğin yere, eşit
kediye timsaha caddeye çayıra, mümkün mü insana
içimizde daima yıldızlara dönmek diyen şu parça
karışması değil katışma sebebi değil midir bu ile ötenin
kararması derisinin sararması gömlek gömlek ağarması
sihirden neşeden başka nedir dünyanın insana dağılması
yeti
ışık çarpışır çiçekle göz varsa renk olur
yoksa oluştur, olan oluşur sadece
kulak yoksa ormanda çıtırdasın yaprak
ses oluştur sadece, yankının bekleyişi dağı
koku koklanmak ister ad için isim için
uçuşur çeperden çeper, tenin tenle bilişi
insan artı biridir dünyanın
katma değeridir, ayrı ayrı vergisi
aynı sevişi
yaşamın kollarına şiir aşısı
Li Po (Li Bai) için
---
bizim için belki kayıp ama
değildir belki yengeçler için
Li Po’nun yazıp yazıp suya attığı şiirler.
şairin seyir keyfi yetmez mi ayın
ilk okuma sevincini balıklara şiiri?
su kuşları çevirmenmişler de
uzak ötelere dize taşıma telaşında
şairliğe kalkışan mercanlara
kalemini gösteriyor
eleştirmen olacakmış
meraklı kurbağa
öğreni
bulmacanı çözünce gidersin
resimlerini boyayınca
karbonlayınca şiirini
bırakırsın ipini sular düşer
kuyular yola çıkar kutuplara
buzlar yüklenip dünyayla
kaktüslere yerleşir
sağ sola geçişir denklem eşitlenir
sol sağa büyük eşit olabilir
tümceni tümler
söylersin bilmeceni
gidersin
deniz dili ve edebiyati 6
deniz kabuğuyum dinle beni
çaldığım dere ağızları, kıstaklar
derin kumlar uyandırdım dip sıvılar
koyun tümseğinde dinlendir
gölgem yosun, yeşil damarı kesik
öpüp bulut üflüyorum taştaki acıya
öf kara su torbaları püff savaklar
duysun ve iyileşsin kulağın:
içsesin ezik
sonra tüm gölleri kucakla
gülleri, gleri, gülmeleri
yeni bir atlas dikmişim
iki nehri eksikmiş, umursama
yay beni. oku. sonra okla.
renklerin örgüsü
âşık her sabah saçlarında günbatımı
dolaşır saçaklarına kırmızının, ışığın
tan yerinden çıktı diye her ok
örülür akşam öğleden sevince
hüzünden geceye… bir ters bir yüz
herkes bilir ki paylaşmak kutsaldır
ölüm yeşil bir bahçe ödülü sonsuz
yaprak ve söz çürümesin tek
kaynar sulardan buharlaşıp göğün yüzüne
mavi çalanlar var, ki yağsın
ağaç diken de sonsuza karıp kendini
yağmuru seven de var bilmeyen de sevmeyi
dantel
nasıl uyanır suya geyikler
düşteyse turna kuşları
tuz damla aşkına! nasıl seker taş taş üstüne
kör demirci, kel bakırcı, deli çinici…
hiçten biri gelsin kalbi nehir eylesin
kızgın çapak ağılı bakır
pişip de mayası tutmayan toprak
insan: nasıl şekerlenir?
toprağın yağmur yağdığında
kokacağı zaman var
harfler günü gelince
bükülür çizgisine
kâğıdını o an döver kalem
an an kurşun verir noktasına
insan nasıl yürür
görür mü yüzünü: su?
bizim göğümüz var
Miro’nun şekilden boyadan sözcüklerine
düşün içinden öte bir düşe
açılır kapanır bir yıldız kapı
derinden biçilmiş, teyellenmiş hafifçe
görünmez iğneyle göğün eteğine
bizim bir göğümüz var
gözden gemilerimiz, kirpikten kanatlarımız
bir bakışmamızla bizim bir uçuşumuz
gülmenin biçimlerini çalışıyoruz
hayatın başka meydan okumalarını
gök yerleşmiş göle
gök yerleşmiş göle, bulutlar uçan halı
adımladık adımlıyoruz ayı, yürüyüşünü
üstünden geçiyoruz dansının, suyla zamanın
uçuşarak hidrojen etekleri süzülüyor
yanımızdan başımızdan. tan.
saçıp saçılarak tarçından maviye elmastan arıdan
tarlalar bahçeler beziyoruz yerin ipeğine
öğreniyoruz biz de ekip biçmeyi: ışığı
cilalı taş
bak ne güzel defterin kitabın, makyaj çantan bile var
kalemlerin çeşit çeşit birinden sıkıldın mı diğerine
yazılıyorsun. olduğunu değil olmaktan korktuğunu. ne telaş.
unutmak da seçenek üzümün suyunu incirin sütlü mü
en iyisi tarımdan önceye gidelim avcılığa
yırtıcılıkla şıklık arasına kurulmuş salıncakta
alkış tutuyorsun dövüşe: bahse koyduğun kadınlık
bir sıfır yenmekte ya, çok güvenmemek gerek
aydınlık durmadan zaman gezer, ilaç getirir zaman
içine bazen kötülük kaçıyor senin
Nurduran Duman es una poeta y dramaturga turca que vive en Estambul. Siguiendo su pasión por el mar, se recibió con una licenciatura en Ingeniera oceánica y Arquitecta naval de la Universidad Técnica de Estambul. Es columnista en uno de los periódicos más prestigiosos de Turquía, Cumhuriyet. Sus libros incluyen a Yenilgi Oyunu, ganadora del Premio Cemal Sureya de Poesía 2005, y Mi Bemol. Semi Circle, un libro de capítulos de sus poemas traducidos al inglés, se publicó en los Estados Unidos en 2016, y Selected poems (2017, macedonio-inglés-turco) en Macedonia, Selected poems (2019, holandés-inglés-turco ) en Bélgica. Su colección de poesía Steps of Istanbul (2019, chino-inglés-turco) se publicó en China en 2019 y fue galardonada como "La Colección de Poesía del Año del Segundo Premio Internacional de Poesía Boao". Apareció en la lista #internationalwomensday2018 (#IWD18) Modern Poetry in Translation (MPT) de diez poetas en traducción de todo el mundo en 2018. Sus poemas también se han traducido al finlandés, chino, español, azerbaiyano, turco, búlgaro, rumano, eslovaco, francés, alemán, occitano, macedonio e italiano. También es miembro del PEN turco.
